De waarde van de rol van bevolkingszorg voor getroffenen.
Bij een ramp of incident zijn hulpdiensten zoals de politie, brandweer en GHOR direct zichtbaar aan het werk. Maar wat gebeurt er als de sirenes weg zijn? Gemeenten kunnen een cruciale rol spelen in de nafase van een ramp. Zij kunnen getroffenen ondersteunen bij hun herstel. Hen weer op weg helpen in de nieuwe realiteit na een ramp. Tijdens de Netwerkdag van VRBZO gaf Ingrid van Assouw, trainer en zelf ervaringsdeskundige, inzicht in deze rol en waarom het zo belangrijk kan zijn
De rol van de gemeente na een ramp: belangrijker dan je denkt.
Ook zonder een lokale ramp kan een gemeente een belangrijke rol in een nafase hebben. Ingrid benadrukte hoe belangrijk het is dat een gemeente betrokken blijft, ook wanneer de acute fase van een crisis voorbij is. Wat doe je als gemeente eigenijk de directe dreiging voorbij is, maar de impact voor de getroffenen nog steeds voelbaar is? Vragen zoals: “Moeten we opschalen?” en “Informeren we de burgemeester?” kunnen langskomen als er geen sprake is van een ramp die past in de regionale opschaling.
Het is belangrijk om snel te schakelen, maar vooral ook om een persoonlijk contact met de getroffenen op te bouwen. Een simpele boodschap zoals: “We zijn er voor jullie, wanneer jullie ons nodig hebben,” kan al het verschil maken. Getroffenen hebben zelf na een ramp of incident vaak geen idee waar ze hulp kunnen vinden.
De menselijke kant van bevolkingszorg.
Wat Ingrid vooral benadrukte, is de menselijke kant van de gemeentelijke hulp. Of het nu gaat om het organiseren van een herdenking, hulp bij papierwerk of simpelweg aandacht hebben voor praktische vragen; de gemeente is vaak de schakel die getroffenen door de moeilijkste tijd heen helpt. Ingrid deelde een persoonlijk verhaal over hoe de gemeente Tilburg haar familie direct na een ramp bijstond. Niet alleen kort na de gebeurtenis, maar ook op lange termijn bleef de gemeente betrokken. De kracht van informele lijntjes binnen een gemeente bleek van onschatbare waarde te zijn.
De onzichtbare, maar onmisbare rol van crisiscommunicatie.
Crisiscommunicatieadviseurs, woordvoerders en persvoorlichters spelen een cruciale rol, ook al zijn ze vaak minder zichtbaar dan andere hulpverleners. Hun werk helpt getroffenen om de controle terug te krijgen over wat er in de media over hen wordt gezegd. Ondersteuning in de vorm van crisiscommunicatie is essentieel voor de zelfredzaamheid en het herstelproces. Een vorm van regie krijgen over de media aandacht geeft getroffenen rust. Als je weet wat en wanneer er een krant of tv programma wat over jouw situatie gaat zeggen voelt minder belastend en ontregelend.
Ingrid verzorgt, samen met collega Bruce Jansen, een training “Praktische Nafase”. Beiden delen in deze training praktische persoonlijke ervaringstips, Ingrid vanuit haar rol als trainer crisiscommunicatie en Bruce vanuit zijn ervaring met bevolkingszorg. Zo nemen ze je mee in de thema’s en tijdlijnen die vrijwel altijd terugkeren in de nafase van een ramp. Zodat jouw gemeente al voorbereid is wanneer het erop aankomt.
Wil je meer weten over hoe V&R jou kan helpen? Neem dan contact met ons op of kom langs voor een kop koffie.
Enkele reacties naar aanleiding van de VRBZO Netwerkdag:
“Twee hele mooie en indrukwekkende verhalen. Het schudt je wakker en eyeopener.”
“De presentatie over nabestaanden en de brug bouwen pasten hier goed bij.”
“Ik vond het interessant om ons werk gekoppeld te zien aan incidenten in de praktijk. Weer zeer nuttige handvatten meegekregen.”
“Thema’s zoals Tripoli vind ik heel interessant omdat het je bewust maakt dat achter iedere casus een mens zit. Dat is iets wat op den duur wellicht uit het oog wordt verloren. Dus vooral dit soort thema’s blijven behandelen.”
“Goede crisiscommunicatie helpt getroffenen om controle te houden over hun verhaal in de media en ondersteunt hen in hun herstel. Dit draagt bij aan hun zelfredzaamheid na een ramp.”
Van onderzoek naar inzicht: leren van incidenten.
Van onderzoek naar inzicht: leren van incidenten.
Elk incident, groot of klein, biedt een kans om te leren en te groeien. Bij V&R geloven we sterk in het belang van leren van incidenten om crisismanagement voortdurend te optimaliseren en verbeteren. Door grondig onderzoek en analyse kunnen organisaties hun crisisaanpak niet alleen verbeteren, maar ook aanpassen aan de specifieke dynamiek van verschillende incidenten.
Onze collega Sjoerd heeft recent, samen met freelance collega Wouter Jong, diverse waardevolle onderzoeken uitgevoerd voor onder meer de Veiligheidsregio’s Hollands-Midden en Groningen en het Hoogheemraadschap van Delfland. Deze onderzoeken richtten zich op twee hoofddoelen:
- Het reconstrueren van het incident.
- Het identificeren van leerpunten die kunnen helpen toekomstige crises beter te managen.
Op basis van het feitenrelaas en de belangrijkste leerpunten zijn concrete adviezen uitgebracht, aan de hand waarvan de verschillende opdrachtgevers de crisisorganisatie en hun optreden verder kunnen verbeteren. Daarnaast is binnen dit advies opgenomen dat de opgedane lessen ook gedeeld kunnen worden met partners en andere veiligheidsregio’s. Immers, deze geleerde lessen kunnen voor anderen net zo relevant zijn wanneer zij te maken krijgen met zowel soortgelijke incidenten of incidenten die anders van aard zijn. Zo versterken we samen de keten van veiligheid.
Waarom leren van incidenten essentieel is.
Het is voor organisaties belangrijk om doorontwikkeling van de crisisorganisatie te bevorderen om zo het eigen optreden nog beter en efficiënter te maken. Dergelijke onderzoeken bieden niet alleen cruciale inzichten, maar dragen ook bij aan het ophalen van belangrijke leerpunten. Deze leerpunten kunnen mogelijk tot aanpassingen in bijvoorbeeld plannen en OTO-programma’s leiden, of de manier waarop men optreedt binnen crisisteams.
Hoe kan V&R jouw organisatie helpen?
Binnen dit proces kunnen wij ondersteunen met een breed scala aan diensten, waaronder:
- Analyse van relevante documentatie: We verzamelen en analyseren alle relevante gegevens om een volledig beeld van het incident te krijgen.
- Interviews: We spreken met betrokkenen om een diepgaand inzicht te krijgen in hun ervaringen en perspectieven.
- Rapportage: We presenteren onze bevindingen in een helder en overzichtelijk rapport, inclusief concrete aanbevelingen.
- Implementatie: We ondersteunen bij de implementatie van de aanbevelingen in de praktijk.
Wil je meer weten over hoe V&R jou kan helpen bij het leren van incidenten? Neem dan contact met ons op, maak kennis met onze adviseurs of kom langs voor een kop koffie.
FAQ
Waarom is het belangrijk om incidenten te onderzoeken, ook als er geen ernstige gevolgen zijn geweest?
Incidenten kunnen waardevolle lessen opleveren. Door deze te analyseren, kunnen we voorkomen dat soortgelijke incidenten in de toekomst ernstiger gevolgen hebben.
Hoe lang duurt een incidentonderzoek?
De duur van een onderzoek is afhankelijk van de complexiteit van het incident en de hoeveelheid beschikbare informatie. Het uitgangspunt is dat we de resultaten zo snel mogelijk leveren, zodat organisaties snel kunnen leren en verbeteren.